Najnowsze wydanie
- Religie świata a transplantacje Część 2. Poglądy niechrześcijańskich religii świata na problematykę transplantacji narządów i tkanek
Michał Mandecki
Odkąd transplantacje stały się uznanym w świecie medycznym sposobem ratowania życia ludzkiego, transplantologia rozwija się w imponującym tempie. Aspekt medyczny nie jest jedynym, jaki silnie wpływa na transplantologię i transplantacje. Niezwykle istotnymi dla transplantologii są aspekty społeczne i religijne, kształtujące podejście poszczególnych zbiorowości do zagadnień transplantologii i transplantacji. Im bardziej multikulturowe i multietniczne jest społeczeństwo, tym dyskusja ta jest trudniejsza i bardziej zawiła, wymagająca analizy większej liczby czynników i stanowisk, szczególnie gdy dotyczy to religii niechrześcijańskich, w których mnogość odłamów w ramach jednej religii często bywa dużo większa niż w przypadku religii chrześcijańskich. Praca ta stanowi syntetyczny przegląd informacji na temat poglądów kościołów niechrześcijańskich na problematykę transplantacji narządów i tkanek.
- Badanie ultrasonograficzne szerokości osłonki nerwu wzrokowego w praktyce szpitalnego oddziału ratunkowego – doniesienie wstępne
Zenon Truszewski, Łukasz Szarpak
- Niekorzystne interakcje leków u pacjentów leczonych w oddziale intensywnej terapii – błahy problem, czy poważne zagrożenie?
Jarosław Woroń, Elżbieta Dobrowolska, Wojciech Serednicki, Katarzyna Liber-Stuwczyńska, Jerzy Wordliczek
Wstęp. Farmakoterapia prowadzona w Oddziale Intensywnej Terapii (OIT) w większości przypadków opiera się na stosowaniu politerapii, czyli kojarzeniu leków, które w wyniku synergizmu swojego działania pozwalają na poszerzenie efektu terapeutycznego bez równoczesnego istotnego potęgowania ryzyka występowania działań niepożądanych. Z kolei polipragmazja utożsamiana jest z jednoczasowym stosowaniem leków, które nie tylko nie uzupełniają i nie wzmacniają swojego efektu terapeutycznego, ale znacząco zwiększają ryzyko wystąpienia polekowych działań niepożądanych. Cel pracy. Celem pracy była ocena występowania niekorzystnych interakcji leków w przebiegu farmakoterapii u pacjentów hospitalizowanych w OIT, jak również ocena możliwości korelacji objawów niepożądanych, jakie występują u pacjentów hospitalizowanych w OIT ze stosowaną polifarmakoterapią. Materiał i metoda. W pracy dokonano analizy merytorycznej 200 losowo wybranych kart zleceń lekarskich pacjentów hospitalizowanych w OIT w okresie od 01 października 2015 do 31 marca 2016. Analiza merytoryczna miała za zadanie ocenę interakcji leków, jakie występowały pomiędzy jednoczasowo stosowanymi lekami. Oceniano interakcje farmakodynamiczne, farmakokinetyczne oraz interakcje związane z sumowaniem działań niepożądanych jednoczasowo stosowanych leków. Wyniki. Z przeprowadzonej analizy wynika, że aż w 68% przypadków jednoczasowo skojarzono leki, które wchodziły pomiędzy sobą w niekorzystne interakcje u pacjentów hospitalizowanych w OIT, aż w 74% na 136 przypadków stwierdzonych interakcji, u pacjentów występowały objawy niepożądane o obrazie klinicznym zgodnym z profilem stwierdzonych interakcji leków. Anestezjologia i Ratownictwo 2016; 10: 150-162.
- Porównanie skuteczności intubacji dotchawiczej wykonywanej za pomocą SALT, Air-Q, i-gel, Cobra PLA, LMA Curve, LMA Classic przez lekarzy stażystów
Przemysław Kluj, Tomasz Gaszyński
Wstęp. Intubacja dotchawicza (endotracheal intubation – ETI) wykonywana w laryngoskopii bezpośredniej (LB) jest techniką trudną do opanowania, z niskim wskaźnikiem sukcesu wśród nowicjuszy. Zaletą urządzeń nadgłośniowych (Supraglottic Devices – SGDs) jest ich łatwość obsługi przez początkujących i okazjonalnych operatorów. Celem niniejszej pracy była ocena czasu i skuteczności intubacji wykonywanej za pomocą sześciu SGDs: Supraglottic Airway Laryngopharyngeal Tube (SALT), Air-Q, i-gel, Cobra PLA, LMA Curve (The Aura-i) i maski krtaniowej (LMA Classic). Materiał i metody. Trzydziestu lekarzy stażystów wykonywało udrożnienie dróg oddechowych manekina za pomocą sześciu SGDs. W przypadku skutecznego udrożnienia uczestnicy otrzymali jedną próbę wykonania ETI „na ślepo” za pomocą każdego urządzenia w dowolnie wybranej kolejności. Oceniano czas całkowity udrożnienia dróg oddechowych oraz skuteczność pierwszej próby intubacji. Prawidłowe umiejscowienie urządzenia i skuteczna intubacja były uznawane za końcowy etap udrażniania dróg oddechowych i kończyły próbę pomyślnie. Przekroczenie limitu czasu (1 min) lub intubacja przełyku były liczone jako nieudane próby. Do analizy statystycznej wykorzystano analizę wariancji w schemacie wewnątrzgrupowym. Wyniki. W badaniu oceniliśmy 180 intubacji wykonywanych z wykorzystaniem SGDs. Skuteczność pierwszej próby intubacji wynosiła 26/30, 20/30, 9/30, 9/30, 7/30 i 6/30, natomiast średni czas intubacji wynosił 33,84; 35,95; 35,44; 35,11; 31,14 i 23,83 sekundy – kolejno dla urządzeń SALT, i-gel, Cobra PLA, LMA Classic, Air-Q oraz LMA Curve. Wnioski. Skuteczność intubacji wykonanej przez lekarzy stażystów urządzeniem SALT oraz i-gel była wyższa niż przy wykorzystaniu pozostałych urządzeń. Czas intubacji urządzeniem i-gel był dłuższy niż urządzeniem LMA Curve; nie wykazano istotnych statystycznie różnic między pozostałymi urządzeniami. Anestezjologia i Ratownictwo 2016; 10: 163-171.
- Analiza zdarzeń medycznych podczas meczów Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2012 rozgrywanych na Stadionie Miejskim we Wrocławiu
Jacek Kleszczyński, Jakub Koch, Bartosz Szafran, Tomasz Sikora, Jakub Szyller
- Zastosowanie ultrasonografii point-of-care u pacjenta we wstrząsie – opis przypadku
Magdalena Kozak, Wojciech Wierzejski, Krzysztof Karwan
Wstęp. Opisywany przypadek 21-letniej pacjentki po nagłym zatrzymaniu krążenia ilustruje skuteczność zastosowania ultrasonografii point-of-care wspomagającej proces diagnostyczny w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym. Opis przypadku. Młoda kobieta została przywieziona do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Wojskowego Instytutu Medycznego po skutecznej resuscytacji tzw. „ulicznego zatrzymaniu krążenia” w mechanizmie migotania komór. Przy przyjęciu w ciężkim stanie ogólnym, bez możliwości uzyskania jakiegokolwiek wywiadu chorobowego, chora nieprzytomna, GCS 3 pkt, źrenice szerokie, niereagujące na światło, zaintubowana, wentylowana mechanicznie. Na podstawie wniosków wyciągniętych z przyłóżkowej oceny ultrasonograficznej ukierunkowano diagnostykę i szybko przekazano chorą do kliniki kardiochirurgii z rozpoznaną ostrą niewydolnością krążenia na tle zapalenia mięśnia sercowego. Przedstawiony przypadek ukazuje, w jaki sposób ultrasonograficzna ocena point-of-care pozwala na przyspieszenie wdrożenia leczenia przyczynowego, poprawiając tym samym końcowy efekt terapii. Anestezjologia i Ratownictwo 2016; 10: 181-183.
- Wykorzystanie symulacji do oceny umiejętności technicznych studentów medycyny i ratownictwa medycznego: aktualny przegląd badań
Mariusz Panczyk, Robert Gałązkowski, Joanna Gotlib
Wstęp. Symulacja jest coraz powszechniej stosowana nie tylko jako narzędzie dydaktyczne, ale również jako metoda oceny praktycznych umiejętności klinicznych zarówno studentów jak i pracowników ochrony zdrowia. Cel. Jakie są dostępne dowody, które potwierdzałyby, że symulacja jest rzetelną i trafną metodą oceny technicznych umiejętności studentów medycyny i ratownictwa medycznego. Materiał i metody. Przegląd piśmiennictwa obejmował anglojęzyczną literaturę naukową opublikowaną w okresie między 2000 a 2015 rokiem. Przeszukano zasoby dwóch baz bibliograficznych: Medline (Medical Literature Analysis and Retrieval System Online) oraz Web of Science. Użyto słów kluczowych, które odnosiły się do rzetelności i trafności metody symulacji stosowanej do oceniania studentów. Krytyczną analizę włączonych do przeglądu publikacji wykonano zgodnie z wytycznymi McMasters Critical Review, które są przeznaczone do oceny badań ilościowych. Wyniki. Zidentyfikowano łącznie 2199 publikacji, które odpowiadały założonym kryteriom wyszukiwania. Do szczegółowej analizy zakwalifikowano 36 pełnych tekstów, z czego ostatecznie 8 poddano krytycznej ocenie. Uzyskane wyniki wskazują, że symulacja jest lepszym narzędziem oceny technicznych umiejętności studentów w porównaniu z tradycyjnymi metodami oceniania. Dodatkowo, bardzo dobre rezultaty uzyskano, gdy symulacje użyto w kombinacji z innymi metodami oraz gdy stosowano klika różnych scenariuszy egzaminacyjnych. Głównym ograniczeniem dostępnych dowodów była mała liczebność grup badanych, niska jakość metodologiczna oraz zawężenie badań głównie do studentów medycyny. Wnioski. Ocena osiągniętych efektów kształcenia z zakresu technicznych umiejętności studentów medycyny i ratownictwa medycznego może być z powodzeniem prowadzona z użyciem technik symulacyjnych. Konieczne jest kontynuowanie badań na większych i bardziej zróżnicowanych grupach studentów z uwzględnieniem ścisłych zasad metodologicznych, które pozwolą w przyszłości lepiej ocenić przydatność symulacji w ocenie wybranych umiejętności studentów. Anestezjologia i Ratownictwo 2016; 10: 184-193.
- Chory po urazie czaszkowo-mózgowym – propozycja algorytmu postępowania na etapie przedszpitalnym
Cezary Pakulski, Marcin Podgórski, Maciej Denisiuk, Robert Gałązkowski, Monika Bułak, Beata Wudarska
W pracy zaproponowano algorytm postępowania ratunkowego na miejscu zdarzenia i w trakcie transportu do szpitala, w przypadku udzielania pomocy poszkodowanym, którzy doznali ciężkiego urazu czaszkowo-mózgowego (CUCM) jako obrażenia izolowanego lub jako jednego z mnogich obrażeń ciała. Opisując te zasady, uwzględniono ograniczenia wynikające z obowiązujących w Polsce przepisów prawa. Podkreślono, że wszelkie niedostatki w postępowaniu medycznym u chorych po CUCM, prowadzą do uruchomienia wtórnych czynników uszkadzających mózgowie, nasilają dynamikę uszkodzenia mózgu i pogarszają rokowanie co do przeżycia i wyzdrowienia. Anestezjologia i Ratownictwo 2016; 10: 194-202.
- Blokady centralne u dzieci (czy warto!/?)
Małgorzata Domagalska, Grzegorz Kowalski
Blokady centralne u dzieci, choć opisywane niewiele później niż u dorosłych, wiele lat nie mogły stać się w praktyce standardem postępowania. Znieczulenie dziecka, ciągle rozwijającego się niedojrzałego organizmu powoduje konieczność zachowania szczególnej ostrożności i dbałość o zastosowanie jak najbardziej bezpiecznych środków i technik. Blokady centralne są jednym z elementów zapewniających tę zasadę. Wymagają one oczywiście pamiętania o różnicach anatomiczno-fizjologicznych, zapewnienia bezwzględnie bezpiecznych warunków do ich wykonania i zapewnienia możliwości monitorowania w okresie pooperacyjnym. Są stosowane w zabiegach dotyczących kończyn dolnych, jamy brzusznej, klatki piersiowej, w postępowaniu przeciw bólowym w bólach ostrych i dolegliwościach przewlekłych. Podstawowym przeciwwskazaniem wykonania blokady u dzieci jest brak zgody rodziców lub opiekunów prawnych. Blokady centralne pozwalają na bezpieczne przeprowadzenie dziecka przez operacje i okres pooperacyjny, przyspieszają wdrożenie ewentualnej rehabilitacji, skracają czas leczenia i czas powrotu dziecka do zdrowia. Anestezjologia i Ratownictwo 2016; 10: 203-218.
- Kaniulacja żyły szyjnej wewnętrznej i żyły udowej z zastosowaniem nawigacji badania ultrasonograficznego
Jacek Wadełek
Używanie przenośnych dwuwymiarowych aparatów ultrasonograficznych w celu nawigacji wprowadzenia centralnych cewników naczyniowych (żyły szyjne wewnętrzne, żyły udowe i żyły podobojczykowe) poprawia bezpieczeństwo pacjentów poddawanych kaniulacji centralnych naczyń żylnych. Nawigacja ultrasongraficzna podczas kaniulacji naczyń może przybrać dwie formy. Pierwsza z nich to metoda statyczna, kiedy na skórze pacjenta dokonuje się oznaczenia miejsca wprowadzenia igły. Metoda druga to metoda dynamiczna, obrazowanie w czasie rzeczywistym, kiedy uwidacznia się całą procedurę prowadzenia igły od nakłucia skóry, tkanek podskórnych, aż do nakłucia naczynia żylnego. Alternatywą do nawigacji z użyciem ultrasonografii jest technika lokalizacji i nakłucia naczynia żylnego oparta na znajomości anatomii topograficznej. Wykonanie kaniulacji centralnego naczynia żylnego pod kontrolą badania ultrasonograficznego może być wykonane jako technika dwuosobowa, kiedy głowicę USG kontroluje druga osoba, lub jako technika jednoosobowa, kiedy operator jedną ręką kontroluje głowicę USG, a drugą wprowadza do naczynia igłę. Prawdopodobnie najlepszą techniką jest technika cewnikowania centralnego naczynia żylnego, wykonywana jednoosobowo, pod kontrolą nawigacji ultrasonograficznej, w czasie rzeczywistym. Głowica liniowa o wysokiej częstotliwości (8-15 MHz) jest najwłaściwsza do ultrasonograficznej nawigacji kaniulacji centralnego naczynia żylnego. Należy zachować zasady sterylności podczas całej procedury kaniulacji. Anestezjologia i Ratownictwo 2016; 10: 219-226.
- Terapia sekwencyjna w leczeniu bólu; dlaczego jest optymalna dla pacjenta z bólem ostrym i pooperacyjnym?
Jarosław Woroń, Jerzy Wordliczek
Terapia sekwencyjna w praktyce oznacza zastępowanie leku podawanego drogą parenteralną lekiem w postaci doustnej. Ten sposób terapii ma istotne znaczenie u pacjentów w farmakoterapii bólu ostrego i pooperacyjnego, kiedy to zależy nam na jak najszybszym uruchomieniu pacjenta, ale równie istotne w tym okresie jest zapewnienie pacjentowi skutecznej i stabilnej analgezji. O ile w przypadku stosowania leków przeciwbólowych drogą dożylną możemy modyfikować sposób podawania stosując np. ciągły wlew leku analgetycznego, o tyle metoda ta znacznie komplikuje normalną aktywność pacjenta. W chwili obecnej w standardach leczenia bólu ostrego i pooperacyjnego rekomenduje się stosowanie doustnych postaci leków przeciwbólowych o kontrolowanym uwalnianiu. Anestezjologia i Ratownictwo 2016; 10: 227-230.